Het Nederlandse district van de Kerk van de Nazarener kent het Dowie-Helen Swarth Fonds (DHSF) dat als bouwfonds beschikbaar voor de aankoop van grond of gebouwen, of de verbouw van bestaande gebouwen. De naam van dit fonds geeft aan dat hier een verhaal achter zit. We gaan hiervoor terug naar de beginjaren van de Kerk van de Nazarener in Nederland.
Het begin van de eerste gemeente in Haarlem was niet makkelijk, maar na verloop van twee jaar ontstond een gestage groei waardoor de huiskapel aan de Zijlweg 297 te klein werd en er onvoldoende ruimte was voor zondagsschool voor de kinderen. In februari 1970 werd het terrein van een manege aan de Zijlweg 218 gekocht met een grote oude woning op het terrein. Het huis werd ingericht voor zondagsschoollokalen en op het terrein achter het huis werd een tijdelijke houten hulpkerk neergezet in afwachting van permanente bouw. De hulpkerk werd op 22 november 1970 ingewijd en het permanente gebouw, het huidige kerkgebouw in Haarlem, op 15 september 1973.
Op de jaarvergadering van 1974 rapporteerde de gemeente 47 leden en totaalinkomsten van 35.000 gulden. Het blad Panorama besteedde ten tijde van de opening in 1973 een artikel aan deze kleine groep met een groot en mooi kerkgebouw, en interviewde de man die deze kleine groep dat gebouw geschonken had. Uit het begin van het artikel is op te maken hoe vreemd dit verhaal in de oren van de journalist geklonken moet hebben. “Douwe Swart is een Amerikaan geworden Fries. Hij is 88 jaar. Hij heeft voor een miljoen gulden in Haarlem een kerk laten bouwen. De Kerk van de Nazarener. De gemeente telt slechts 50 volwassen leden”. Het artikel eindigt met deze woorden: “Het geloof van Douwe moet wel van roestvrij staal zijn, want zakelijk gezien is zo’n investering nooit goed te praten, zeker niet in een land waar kerken aan de lopende band sluiten. Douwe zegt glimlachend: ‘Ons geloof is niet zakelijk. We hopen op de toekomst en zijn bereid alles te offeren.’ We zullen zien”.
Dowie Swarth, zoals zijn officiële achternaam in Amerika was, verliet in 1909 op 24 jarige leeftijd Friesland, omdat de familie van zijn verloofde naar Amerika emigreerde. Daar trouwden ze en Douwe werkte in de landbouw. Later leerden zij de Kerk van de Nazarener kennen. Douwe werd voorganger en later districtssuperintendent. In 1952 overleed zijn vrouw, en ruim een jaar later trouwde Douwe met Helen Kelsea, die de Kerk van de Nazarener als predikant en evangelist diende. Samen hebben zij gewerkt als superintendentsechtpaar onder de Navajo Indianen tot zijn pensionering in 1957. In 1969 stierf zijn dochter uit zijn eerste huwelijk, en zij liet een enorme erfenis achter aan haar vader.
In 1929 was Douwe al door de kerk gevraagd terug te keren naar Nederland om daar het werk van de Kerk van de Nazarener te starten. Hij had al afscheid genomen van zijn gemeente toen hij te horen kreeg dat om financiële redenen – als gevolg van de Great Depression – de kerk van die plannen had afgezien. Die wens om ook in Nederland een Kerk van de Nazarener te hebben is altijd gebleven en toen hij eind jaren ’60 hoorde van het beginnende werk in Nederland werd het voor hem duidelijk dat God hem riep om die kleine groep Nazareners te helpen. De gehele erfenis van zijn dochter was voor de Kerk van de Nazarener in Nederland.
Douwe Swart was niet de enige die de kerk in Nederland financieel ondersteunde. Amerikaanse Nazareners, velen van Nederlandse komaf, doneerden geld voor de kleine kerk. Een van hen, Harold Bell, financierde de aankoop van het stuk grond aan de Zijlweg 218. Daarna werd Douwe de grote financier. Hij betaalde voor de tijdelijke hulpkerk, die na de bouw van het permanente kerkgebouw naar de Zaanstreek zou gaan. En ook heeft hij de bouw van het huidige gebouw gefinancierd. Als herinnering aan hem hangt in het kerkgebouw een foto van hem met een tekst.
In 1981 overleed Douwe Swart op 95 jarige leeftijd, en liet zijn volledige nalatenschap achter aan het Nederlandse district voor de bouw van kerkgebouwen. In 1990 besloot de districtsvergadering een aparte stichting op te richten, het Dowie-Helen Swarth Fonds. In de oprichtingsakte staat dat het geld van de stichting gebruikt kan worden om leningen te verschaffen voor de aankoop van onroerend goed, de bouw van nieuwe kerkgebouwen, of de uitbouw en verbetering van bestaande gebouwen. Momenteel hebben de gemeentes Nijmegen en Breda leningen ontvangen uit het DHSF voor hun gebouwen.
antonie holleman 