Een ontdekkingsreis in twaalf dagen
Vandaag beginnen we met de eerste twee hoofdstukken van Lukas. Dit zijn de verhalen die we in de tijd van advent en kerst steeds horen. De video helpt je om op een aantal aspecten in het verhaal te letten.
Lukas 1:1-2:52
De eerste vier verzen vormen de proloog, en dan begint Lukas met het vertellen van zijn verhaal. In zijn vertelling heeft hij het verhaal van Zacharias en Elisabet heel mooi verweven met dat van Maria. De lofzang van Maria (1:46-55) en de profetie van Zacharias (1:67-79) onderbreken het verhaal en geven betekenis aan datgene wat God aan het doen. Lees deze poëtische teksten dus niet als een pauze moment in het verhaal maar als hulp om het gebeuren te interpreteren. Ze scherpen ook de alertheid van ons lezers; we weten waar we op moeten letten. Wat Maria in 1:52 zegt hebben niet alleen zij en Elisabet (1:25) ervaren, maar het overkomt ook de herders die als eersten het goede nieuws horen. Het kondigt al direct aan het begin iets aan van hoe God redding komt brengen.
De eerste twee hoofdstukken vertellen ons over de aankondiging en de geboorte van Johannes en Jezus en hun eerste levensjaren, zij het heel summier. Duidelijk wordt dat God de handelende persoon is, die zijn eeuwenoude doel om verlossing aan alle mensen te brengen gaat vervullen. Lukas heeft in zijn wijze van vertellen en in de accenten die hij legt verschillende verwijzingen verwerkt naar het verhaal van Abraham. Vergelijk maar eens Elisabet met Sara. Twee keer wordt expliciet naar Abraham verwezen (1:55, 73). Wat Lukas duidelijk wil maken is dat God niet aan iets nieuws begint, maar het begin dat Hij met Abraham gemaakt heeft voortzet. God is nog steeds bezig met de uitvoering van zijn masterplan.
Simeon en Hanna zijn vertegenwoordigers van de oude generatie die op de komst van de Messias en de verdere uitwerking van het masterplan hebben gewacht. Zij herkenden in Jezus de beloofde redder. De woorden van Simeon geven de universele reikwijdte van de Messias aan, maar ook dat hij door zijn eigen volk betwist wordt.
Als we als lezers onbekend zouden zijn geweest met het verhaal van Lukas, dan vormen de eerste twee hoofdstukken een aardige “cliffhanger”. Er worden twee bijzondere kinderen aangekondigd (1:15-17; 32-33). Als Johannes geboren wordt vraagt iedereen zich af hoe het met dit kind verder zal gaan (1:66). Bij de geboorte van Jezus kondigt de engel zijn komst aan als de beloofde messias die redding komt brengen (12:11), en twee vrome oude mensen loven en danken God over dit kind (2:28-31, 38). Ook als kind verbaast hij de mensen (2:47). En zijn moeder neemt dit allemaal in haar op en denkt er over na (2:19,51). Beide kinderen groeien op en worden gesterkt door de Geest (1:80; 2:40,52). Dit schept verwachtingen. Als lezer wil je verder lezen; wat gaat er gebeuren?
antonie holleman 
Na het lezen en overdenken van de eerste twee hoofdstukken van Lucas, viel mij op dat twee bepaalde woorden meerdere malen worden gebruikt: de Geest en, voor mij nog opvallender, barmhartigheid.
Daarover nadenkende kwam ik tot de gedachten:
– Gods Geest werkt over tijden heen en vervult zijn beloften, genoemd in het OT, in door Hem gekozen personen met een reikwijdte die de hele mensheid omvat.
– Gods intens barmhartig handelen (‘vanuit Zijn ingewanden’) in het hier en nu blijkt ook in deze hoofdstukken zelf: het is niet de verdienste van Maria (zij is van ‘lage staat’, als kinderloos en arme vrouw) dat zij onder de vrouwen door God wordt uitgekozen, en zij uit haar dankbaarheid voor Gods barmhartigheid en haar eer aan God in haar lofzang/het Magnificat.
En Zacharias wordt na zijn doofstom worden, door zijn bekritisering van Gods belofte, door Hem weer in stem en gehoor hersteld en hij uit zijn dankbaarheid voor Gods barmhartigheid en zijn eer aan God vervolgens in zijn lofzang/ het Benedictus. Slechts twee voorbeelden.
Gods barmhartigheid, voor mij en ieder mens, komt mij als eerste naar boven bij het lezen van deze hoofdstukken. God is vooreerst barmhartig en heeft het Goede voor met de mensheid, met Zijn volk en met mij. En de diepste uiting daarvan heeft Hij gegeven in het naar ons brengen van Zijn Zoon – kerst is het feest van Gods barmhartigheid!
Dat wil ik geloven, ook in mijn omstandigheden, en me trachten daaraan vast te houden.
LikeLike